Seminarium Duchowne
Płockie Seminarium- Duchowne działa od 1710 roku.
Wyższe Seminarium Duchowne
ul. Abpa A.J. Nowowiejskiego 2
09-400 Płock
tel. +48 (24) 262 30 02
e-mail: kgpwsd@op.pl
www.seminarium.plock.opoka.org.pl
6 maja 1710 r. biskup Ludwik Bartłomiej Załuski wydał akt erekcyjny seminarium duchownego w Płocku. Początkowo mieściło się ono w opactwie benedyktynów. W 1867 r. rosyjskie władze zaborcze zabrały na swoje cele siedzibę benedyktynów i nakazały przeniesienie seminarium do klasztoru poreformackiego.
Wyższe Seminarium Duchowne powstało 9 września 1594 roku w wyniku aktu założycielskiego bpa Wojciecha Baranowskiego. Pierwszą siedzibą Seminarium był Pułtusk, a prowadzili je jezuici. 6 maja 1710 roku, dzięki sufraganowi chełmińskiemu biskupowi Sewerynowi Szczuce i akceptacji biskupa płockiego Ludwika Bartłomieja Załuskiego, w Płocku powstało drugie Seminarium Duchowne. Za jego prowadzenie odpowiadali misjonarze św. Wincentego a Paulo.
Po upadku powstania styczniowego nastały bardzo ciężkie czasy dla kościołów i seminariów. 8 listopada 1864 roku, na mocy ukazu carskiego, skasowano klasztor i majątek seminaryjny, a misjonarzy wywieziono. W 1865 roku, decyzją biskupa płockiego Wincentego Popiela, uczelnię pułtuską przeniesiono do Płocka, Początkowo siedzibą seminarium był „Dom pod Trąbami”, później jego siedziba została przeniesiona do budynków pobenedyktyńskich. Prowadzili je wówczas księża diecezjalni. W 1867 roku władze rosyjskie zabrały ów budynki i nakazały przeniesienie seminarium do klasztoru poreformackiego. Warunki lokalowe nie były idealne, dopiero w latach 1876-1883 sufragan płocki Aleksander Kazimierz Gintowt – Dziewałtowski uzyskał fundusze na przebudowę gmachów seminaryjnych. Dzięki nim powiększono budynek poklasztorny, umieszczono w nim kaplicę, bibliotekę, sale wykładowe i pokoje mieszkalne. W tym czasie liczba kształcących się alumnów była niewielka – ok. 50 osób.
W czasie gdy diecezją płocką zarządzał biskup Antoni Julian Nowowiejski kompleks zabudowań seminaryjnych powiększył się o: budynek mieszkalny dla księży profesorów, sale gimnastyczną dla wychowanków, gmach Biblioteki i Archiwum Diecezjalnego. Rozbudowie uległo także skrzydło głównego gmachu uczelni. W 1916 roku wzniesiono budynek dla Niższego Seminarium Duchownego. W celu zapewnienia wakacyjnego wypoczynku alumnom oraz profesorom, biskup Nowowiejski wybudował w 1929 roku w Brwilnie dom letniskowy. Na cześć fundatora został nazwany „Antoniówką”. 25 września 1925 roku Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej przyznała seminarium płockiemu status wyższej uczelni.
W chwili wybuchu II wojny światowej w seminarium kształciło się 86 alumnów. 9 grudnia 1939 roku gmachy seminaryjne zostały zajęte przez Niemców z przeznaczeniem na cele wojskowe. Profesorowie i alumni zostali eksmitowani, a cały majątek seminarium i mienie należące do księży zgrabiono. Wyposażenie seminarium (krzyże, obrazy, pomniki, tablice pamiątkowe) uległo zniszczeniu, gdyż Niemcy niszczyli wszystko, co stanowiło o duchowym charakterze tego miejsca. Kaplicę seminaryjną zniszczono, ustawiono w niej kominek, ozdobiono swastykami i wywieszono sztandar SS. W sali teatralnej urządzono kantynę żołnierską. Ogromną stratą było zniszczenie Biblioteki Seminaryjnej, której zbiory liczyły ok. 50 tysięcy tomów z różnych dziedzin wiedzy. Zniszczeniom uległy także bogate zbiory Archiwum Diecezjalnego. Niemcy spalili ogromną ilość książek i dokumentów. Część księgozbioru wywieziono do Królewca w marcu 1941 roku. Większość z nich przepadła bezpowrotnie. 28 lutego 1940 roku aresztowano arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego i biskupa Leona Wetmańskiego, którzy zginęli z rąk okupanta w hitlerowskim obozie koncentracyjnym Soldau w Działdowie.
Po zakończeniu II wojny światowej, z polecenia ks. prałata Stanisława Figielskiego, do Płocka powrócili i rozpoczęli działalność naukową dwaj księża: Wacław Jezusek i Czesław Pacuszka. W maju 1946 roku powitano nowego biskupa Tadeusza Zakrzewskiego. Wraz ze zmianą ustroju politycznego po wojnie klerykom i wykładowcom zostało odebrane letnisko „Antoniówka”, samych kleryków zaś powoływano do wojska. Od 1946 roku, przez okres prawie 25 lat, gmachy seminarium były wykorzystywane jako: biura, magazyny, szkoła podstawowa, baza samochodowa. W 1960 roku, podczas przygotowań do obchodów 250-lecia istnienia Seminarium Duchownego, przeprowadzono szereg remontów. Z okazji tego jubileuszu życzenia dla płockiego seminarium przesłał papież Jan XXIII.
W latach osiemdziesiątych, kiedy dokonywały się przemiany społeczno-polityczne, zaczęto zagospodarowywać odzyskane tereny seminaryjne. Podczas pobytu w Płocku (w trakcie swojej pielgrzymki do Polski) przed pomnikiem abpa A.J. Nowowiejskiego, który znajduje się przed budynkami Seminarium Duchownego, zatrzymał się papież Jan Paweł II.
W latach 1986-1992, gdy urząd rektora uczelni sprawował bp Andrzej Suski, budynki poddano gruntownej renowacji. W 1998 roku Niższe Seminarium Duchowne zostało przeniesione do Sikorza k. Płocka.
W październiku 2000 roku płockie Wyższe Seminarium Duchowne zawarło umowę z warszawskim Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego, na mocy której płoccy klerycy stali się pełnoprawnymi studentami Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Źródło: http://www.seminarium.plock.opoka.org.pl