Stary Rynek
Reprezentacyjny plac z ratuszem – siedzibą władz miejskich. Otoczony jest kamienicami z XVIII i XIX wieku.
Informacja Turystyczna
Stary Rynek 8, 09-400 Płock
Tel. +48 24 367 19 44
E-mail: biuro@turystykaplock.eu
W Płocku, podobnie jak w innych miastach okresu średniowiecza pośrodku miasta znajdował się plac targowy. Plac ten ukształtowany został za panowania księcia Bolesława II Mazowieckiego. Pełnił on przez wiele wieków funkcje administracyjne, handlowe oraz sądownicze miasta. W XV w. w południowo – wchodniej częci placu pobudowano gotycki ratusz z niewysoką wieżą. Ratusz stanowił wówczas siedzibę burmistrza, sądu wójtowskiego oraz straży miejskiej. Wokół rozlokowane były oberże, kramy bogatych kupców i zajazdy. Nieopodal ratusza znajdował się szafot, na którym wobec złoczyńców wykonywano kay (od kary chłosty po karę smierci). W miejscu tym tętniło również ówczesne życie kulturalne miasta, gdzie „kuglarze pokazywali sztuczki, wchodząc po linie na wieżę ratuszową”. Do płocka przybywali konni jeźdźcy, trupy i teatr”. Na tym placu przez długie lata koncentrowało się życie handlowe i towarzyskie. W obrębie placu wznoszono najbogatsze domy, sklepy, oberże, cukiernie, resursy. Przy lampce miodu w oberżach radzono o sprawch publicznych i prywatnych. Jednak większość domów tego okresu była drewniana, zaś ulice pokryte dewnianymi belkami. Zatem nie dziwi, że typ zabudowy sprzyjał powstawaniu pożarów.
Tragiczne w skutkach były pożary, które zniszczyły większość istniejącej zabudowy. Groźnymi w skutkach zagrożeniami były wojny i zarazy, które nawiedzały mieszkańców . Wystarczy przytoczyć tu rok: 1511 – pożar miasta, 1545 – pożar ulic Dobrzńskiej, Piekarskiej, Nadwiślańskiej wraz z kościołem farnym, 1616 – fragment miasta strawiony przez pożar, w którym zniszczeniu uległ kościół św. Ducha, połowa rynku aż do fary. Nie mniej tragiczny w skutkach okazał się rok 1526, gdzie z powodu zarazy śmierć poniosło ok. 1100 mieszkańców (30% ludności miasta).
W roku 1813 pobudowano nowy ratusz z wieżą. Jednak z powodu złego stanu technicznego po 4 latach istniała konieczność jego rozebrania. Dopiero w latach 1824 – 25 wybudowano nową siedzibę władz miasta, która zachwyca swoim klasycystycznym stylem. Ratusz zaprojektował twórca warszawskiego belwederu – Jakub Kubicki. W latach 30-tych XIX wieku dobudowana została wieża z zegarem. W połowie XIX w. i w latach 20-tych XX w. dwuetapowo środkowa część ratusza została powiększona o sąsiadujące kamienice.
Stary Rynek utracił swój dotychczasowy charakter w roku 1877, ponieważ istniejace na nim targowisko zostało przeniesiene w inny rejon miasta. W tym to czasie wokół ratusza powstaje park z alejkami, estradą i ozdobnymi pawilonami.
W czasie II wojny światowej Niemcy usunęli większość drzew i krzewów, by w ich miejcu wykopać rowy i umocnienia przeciwlotnicze.
Istniejące wokół Starego Rynku kaminice posiadają rodowód z końca XVIII i XIX wieku. Do najstarszych należą, znajdująca się pośrodku pierzei, barokowa kamieniczka z końca XVII w. (Stary Rynek 17), która przetrwała do naszych czasów w prawie niezmienionym kształcie (oparła się pożarom, wojnom i innym klęskom). Jest to budowla dwupiętrowa, z pietrami oddzielonymi ozdobnym gzymsem. Kolejną jest kamienica z XVIII w. (ul. Grodzka 2). Budynek oznaczony numerem 8 to dawny Hotel Berliński zbudowany w I połowie XIX w. Stary Rynek nr 14,16,18 stanowi zespół budynków dawnego Zakładu Dobroczynnego Anioła Stróża. W latach trzydziestych XX w. było to miejsce pobytu i objawień siostry Faustyny Kowalskiej. W kamienicy narożnej (nr 27 ) wzniesionej około 1818 r. mieści się obecnie redakcja „Tygodnika Płockiego). Na ścianie budynku wmurowano dwie tablice upamietniajace Dariusza Stolarskiego – działacza opozycji niepodległościowej oraz Jolantę Szymanek – Deresz posłankę SLD, która zginęła w katastrofie samolotowej w Smoleńsku. Pozostała zabudowa okalająca Stary Rynek jest w stylu klasycystycznym.
Obecnie Stary Rynek z piękną fontanną Afrodytą to miejsce spotkań towarzyskich. W najbliższej okolicy znajdują się restauracje, puby i kluby, a także deptak wzdłuż Wzgórza Tumskiego – idealny na spacery.
W ciągu roku jest wiele okazji, kiedy Stary Rynek przeobraża się w scenę muzyczną, kino estradę lub nawiązaniu do tradycji, w plac targowy.
Na co dzień przyjemnie jest usiąść na ławeczce przy pomniku druha Wacława Milke (zasłużonego Płocczanina) i zadumać się nad kilkuwiekową historią tego miejsca.
Ciekawostką Starego Rynku jest płocki hejnał grany przez trębacza każdego dnia o godzinie 12:00 i 18:00 z wieży ratuszowej. Jeżeli wybierzemy się na Stary Rynek w samo południe, będziemy świadkami historycznej scenki pasowania Bolesława Krzywoustego na rycerza przez swojego ojca, Władysława Hermana, którą na wieży odgrywają figury książąt.
Na Starym Rynku pod numerem 8 znajduje się Dom Darmstadt (dawniej Hotel Berliński), gdzie swoja siedzibę ma Płocka Lokalna Organizacja Turystyczna oraz Informacja Turystyczna, służąca radą oraz fachowym doradztwem i materiałami informacyjnymi propagującymi piękno naszego miasta i regionu. Można tu również nabyć pamiątki z pobytu w naszym książęcym mieście.
Źródła:
Spacerkiem po Płocku, J. Stefański, Wyd. Płocka Lokalna Organizacja Turystyczna, 2012
Przewodnik po Płocku, S. Płuciennik, Wyd. Płocki Instytut Wydawniczy, 2011
www.plock.eu